Tijdens mijn afstudeeronderzoek voor de bacheloropleiding Integratieve Psychotherapie heb ik praktijkonderzoek gedaan naar de ervaringen van vrouwen na een miskraam. Dit onderzoek biedt een inzicht in de emotionele impact van het verlies. In totaal hebben 118 vrouwen een enquête ingevuld en hebben 12 vrouwen deelgenomen aan een diepte interview.
De geleefde ervaring van de vrouw
Gedurende verschillende periodes tijdens en na de miskraam ondergaan vrouwen een complexe mix van gevoelens, gedachten en fysieke symptomen. Deze kunnen we samenvatten als GVDISS: gedrag, voelen, denken, beelden, lichaam en sociale interactie.
Tijdens de miskraam zelf ervaren vrouwen een intens emotionele achtbaan, gekenmerkt door gevoelens van verdriet en angst, negatieve gedachten, nare beelden en pijnlijke lichamelijke symptomen.
Het zien van het vruchtje of kindje kan echter ook een gevoel van opluchting teweegbrengen, waarbij blijdschap en positieve gedachten een moment van troost bieden te midden van het verdriet.
Na de miskraam blijven veel vrouwen achter met een gevoel van emotionele kwetsbaarheid. Ze worden geconfronteerd met diepgaand verdriet, eenzaamheid, negatieve gedachten en gevoelens van leegte en zwakte. Het is een periode van rouw en aanpassing, waarin vrouwen proberen om te gaan met de veranderde realiteit van hun verlies. De duur van deze periode varieert het kan enkele dagen duren tot maanden. Vaak kiezen vrouwen ervoor om door te gaan met hun leven, vooral als het lichamelijk herstel voorspoedig verloopt. Met "door gaan met hun leven" wordt bedoeld, aan het werk en de dagelijkse routine weer op te pakken.
Het vervolg van een miskraam
Aan alle deelnemers werd gevraagd of ze mentale begeleiding hadden gekregen van hun zorgverlener (verloskundige/gynaecoloog). Van de respondenten gaf 55% aan dat er geen mentale begeleiding was aangeboden, ontving 21% een folder over beschikbare begeleiding, en kreeg 24% daadwerkelijk mentale ondersteuning aangeboden van hun hulpverlener. Opvallend was dat 81% van de vrouwen destijds niet wist dat specifieke mentale begeleiding beschikbaar was, terwijl 56% van hen achteraf aangaf behoefte te hebben gehad aan professionele ondersteuning.
Uit het onderzoek blijkt dat 62% van de vrouwen hun miskraam nog geen plek hebben weten te geven. Ze ervaren emotionele klachten, die soms verergerd worden door een nieuwe zwangerschap. Ongeveer de helft van de vrouwen die na de miskraam opnieuw zwanger werden, ervaarde angstgevoelens, negatieve gedachten en dwangmatig gedrag tijdens de eerste twee trimesters van een nieuwe zwangerschap.
Van de vrouwen die hun miskraam nog geen plek hebben weten te geven, heeft 22% professionele hulp gezocht en gekregen. Deze vrouwen ontwikkelden klachten, zoals depressieve symptomen, postnatale depressie en posttraumatisch stresssyndroom (PTSS). Opmerkelijk is dat 70% van deze vrouwen die hulp hebben ontvangen, EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) als onderdeel van hun therapie hebben gekregen en dit als succesvol hebben ervaren. In deze situatie kan mogelijk sprake zijn van een traumatische miskraam.
De meerderheid van de vrouwen gaat echter door met hun leven ondanks de mentale klachten. Dan blijft dit door sluimeren op de achtergrond. Dit onderzoek richtte zich voornamelijk op het eerste jaar na de miskraam.